Autobusy, samochody, skutery, hulajnogi – dlaczego miejski transport powinien być elektryczny?

Czy elektryczny transport miejski to tylko chwilowy trend czy kierunek przyszłości? – od tego pytania moderator panelu Arkadiusz Miętkiewicz publicysta Ekorynek.com rozpoczął panel dyskusyjny pt. Autobusy, samochody, skutery, hulajnogi – dlaczego miejski transport powinien być elektryczny? Tym samym inaugurując drugi dzień obrad ścieżki tematycznej Zrównoważony Rozwój w drugim dniu VI Europejskiego Kongresu Samorządów. 

Jako pierwszy głos w dyskusji zabrał Piotr Grzymowicz Prezydent Miasta Olsztyna informując, że od 2006 roku przygotowując studium wykonalności dla rozwoju miejskiego w Olsztynie, Olsztyn postawił na tramwaj. Była to jak podkreślił Prezydent wspólna decyzja ratusza i mieszkańców. Oczywiście w transporcie miejskim nie miało zabraknąć autobusów, ale to właśnie tramwaje miały powrócić do Olsztyna, historycznie z tym miastem związanego, bowiem pierwszy tramwaj w stolicy Warmii i Mazur ruszył w 1907 roku. 

Prezydent Grzymowił podkreślił, że Olsztyn nie tylko zakupił tabor nowoczesnych tramwajów, a także zrealizował również inne działania w tym zakresie np. wybudował „buspasy”. W konsekwencji realizacji zamierzonych wcześniej celów w 2015 roku tramwaj jako środek miejskiej komunikacji do Olsztyna powrócił. Prezydent nadmienił również, że 1 września 1939 roku w Olsztynie został uruchomiony trolejbus. Dzisiaj Olsztyn realizuję kolejną inwestycje związaną z tramwajami. W związku z tym w mieście wprowadzono szereg nowoczesnych instrumentów służących do wdrażania infrastrukturalnych rozwiązań wykorzystywanych w miastach (np. systemy ITS). Olsztyn może się również pochwalić dużą liczbą nowoczesnych ścieżek rowerowych, ścieżek spacerowych, a także niemałą powierzchnią zieleni miejskiej. Młodsi mieszkańcy jak nadmienił Prezydent Grzmymowicz z entuzjazmem wykorzystują elektryczne hulajnogi.

Następnie głos zabrał Grzegorz Sapiński Dyrektor ds. współpracy z JST, ARP e-Vehicles, który rozpoczął wypowiedź od przybliżenia słuchaczom czy jest autobus Pilea. Jest nim polskim innowacyjny, lekki autobus. Dyrektor przedstawił także argumenty przemawiające za wykorzystywaniem autobusów elektrycznych. Przede wszystkim są to kwestie oszczędnościowe, dodatkowo przez baterie umieszczone w autobusie Pilea w podłodze pojazdu sam autobus jest lżejszy, a tym samym może pomieścić więcej pasażerów, co w szczególności jest istotne np. w takich sytuacjach jak ostatnio wprowadzone restrykcje pandemiczne, kiedy transport publiczny mógł być wykorzystywanych tylko przez określoną liczbę użytkowników.

Prezes Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego we Wrocławiu Krzysztof Balawejder, nie zgodził się ze swoim przedmówcą.  Ślad węglowy autobusów wykorzystywanych we Wrocławiu – które nie są elektryczne, pozostawiają mniejszy ślad węglowy od śladu węglowego wykorzystywanego w autobusach elektrycznych. Dla prezesa Balawaejdera przyszłością są autobusy wodorowe, jak podkreślił we Wrocławiu właśnie w tę stronę idą rozmowy – w stronę autobusów wodorowych.

Marcin Moczyróg Dyrektor Regionalny CEE Uber Poland wskazał, że już teraz we flocie Uber większość rejestrowanych aut to auta elektryczne lub hybrydowe, ponieważ to właśnie takie pojazdy są obecnie najbardziej ekonomiczne i są one najchętniej wybierane i użytkowane przez samych kierowców Platformy. Dyrektor poruszył również temat samej infrastruktury. W Polsce projekt zbudowania nowej stacji ładowania pojazdów elektrycznych wynosi ok. 2 lat, podczas gdy na Ukrainie już kilka lat temu wynik ten był zdecydowanie lepszy. Dyrektor dodał również, że w Wielkiej Brytanii Uber uruchomił innowacyjny projekt – niewielka część każdego przejazdu odkładana zostaje na specjalne konto – fundusz, środki te w dalszej kolejności są przeznaczane na pomoc kierowcom w zakupie pojazdów zeroemisyjnych. Możliwe, że niedługo pomysł ten znajdzie zastosowanie również w innych państwach niż UK.

Moderator Arkadiusz Miętkiewicz również sam przytoczył w jaki sposób realizowany są projekty pojazdów zeroemisyjnych na Ukrainie, następnie zwrócił się z prośbą o zabranie głosu przez przedstawiciela Szkoły Głównej Handlowej Pana Michała Wolańskiego Adiunkta w Instytucie Infrastruktury, Transportu i Mobilności.

W pierwszej kolejność odpowiadając na pytanie ze wstępu Adiunkt Wolański wskazał, że ma nadzieję, że zero emisyjność nie jest chwilowym trendem ale stałym kierunkiem. Suma kosztów i hałasu autobusu dieslowskiego wynosi ok. 40 gr/km, co jest wskaźnikiem małym. 25 lat temu wartość ta była 10krotnie wyższa, wynosiła bowiem 4,40zł/km. Nadal problemem podstawowym jest to jaką energetykę mamy w Polsce, a tu jest źle. Przedstawiciel SGH podał jako dobry przykład rozwiązania wykorzystywane w Jaworznie, gdzie jest duża liczba autobusów elektrycznych, ale stanowią przy tym część większej całości. Dodatkowo w Jaworznie realizowane są inwestycje infrastrukturalne usprawniające podróżowanie elektrycznymi autobusami. Michała Wolański zwrócił również uwagę, że samorząd nie ma obecnie żadnych narzędzi prawnych uzależniających nadawanie uprawnień taksówkarzom w zależności od użytkowanego auta,  a samorząd powinien mieć takie możliwości. Musimy strać się aby transport publiczny był wykorzystywany przez większą liczbę pasażerów, ale to związane jest z tym, że samorządy muszą mieć środki na realizację tych działań.

Moderator zwrócił uwagę, że w Polsce mamy jeden z najwyższych wskaźników liczby aut przypadających na jednego mieszkańca. Dodatkowo sprowadzamy bardzo dużo aut w złym stanie (złomu) i nie ma niestety w tym zakresie żadnych ograniczeń. To zdaniem publicysty jest też istotne, bowiem zmiana samego systemu autobusów elektrycznych nie zawsze jest wystarczające.

W drugiej rundzie pytań Prezydent Olsztyna podsumował, że bardzo dobrze zostały już omówione podczas panelu kwestie dotyczące finansów dokonane przez Pana adiunkta z SGH – samorządowcom „zabierane są” przez reformy środki, które mogłaby zostać przeznaczone na realizację celów, z których mogliby skorzystać sami mieszkańcy. Samorządy potrzebują środków na wydatki bieżące, a otrzymują środki na inwestycje, co też jest ważne, ale środki bieżące mają jednak priorytet.

Dyrektor Grzegorz Sapiński – zaprosił publiczność do obejrzenia autobusu Pilea. Dodatkowo poinformował, że autobusy te można ładować z gniazdka siłowego – co jest bardzo ważne bowiem nie trzeba dodatkowej infrastruktury co oszczędza środki i znacznie przyśpiesza cały proces inwestycyjny.

Dyrektor Regionalny Uber Polska Pan Marcin Moczyróg odnosząc się do ograniczenia niskoemisyjności taksówek, podniósł, że Uber – wierzy w kierowców, wierzy w ich wybory, w ich „samoograniczenia” emisyjne tj. dokonywane przez nich wyboru aut, którymi podróżują i wykonają pracę. Patrząc na rynek, m.in. patrząc na rozwiązania Uber np. w Krakowie – Uber Green (program pilot) za chwilę zostanie powielony w innych miastach i nie będzie już programem pilotażowym.

Na zakończeniu panelu Adiunkt Wolański zachęcił do myślenia o mobilności, w którym kluczowe jest nie tylko przemieszczanie ludzi, ale myślenie o ich potrzebach, to zwiększa prawdopodobieństwo wyboru odpowiednich rozwiązań.