Wyobraźmy sobie świat bez odpadów

Recykling jest częścią gospodarki cyrkularnej i kluczowym rozwiązaniem, które sprzyja odejściu od obecnego paradygmatu „wyprodukuj – kup – wyrzuć”. To właśnie możliwość zamykania obiegu i wielokrotnego przetwarzania surowców ograniczy zanieczyszczanie środowiska odpadami oraz zapewni bezpieczeństwo surowcowe.

Wyobraźmy sobie świat bez odpadów

Kiedy produkty osiągają koniec swojego cyklu życia, istnieje ryzyko, że ich potencjalnie cenne surowce zostaną trwale utracone, jeśli nie poddamy ich recyklingowi. To właśnie możliwość zamykania obiegu i wielokrotnego przetwarzania surowców, które ograniczy narastające zanieczyszczanie środowiska odpadami oraz zapewni bezpieczeństwo surowcowe, stanowi główny punkt dyskusji wśród ekspertów, zarówno lokalnie, jak i na arenie międzynarodowej.

Konieczna jest dalekowzroczna i wolna od lokalnych ograniczeń polityka, która umożliwi odpowiedzialne zarządzanie zasobami naturalnymi na całym świecie. Poprzez zwiększenie skali recyklingu i poprawę globalnych praktyk związanych z zarządzaniem surowcami, emisja gazów cieplarnianych może zostać zmniejszona o 2,76 mld ton CO₂ rocznie, co odpowiadałoby usunięciu z dróg ponad 600 mln pojazdów osobowych rocznie.

Holistyczne zarządzanie zasobami i jego kluczowe elementy

Jako światowy lider w zakresie działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, firma TOMRA nieprzerwanie analizuje i optymalizuje metody pozwalające osiągać najwyższe możliwe wskaźniki recyklingu. Jednym z rozwiązań wypracowanych wraz z firmą Eunomia jest holistyczny system zarządzania zasobami („HRS”). Na bazie doświadczeń ze światowych rynków, połączono sprawdzone techniki zarządzania odpadami. Ramowe rozwiązania, które powinny być dodatkowo wspierane przez efektywne schematy rozszerzonej odpowiedzialności producenta, obejmują:

• selektywną zbiórkę bioodpadów, szkła, papieru, tekstyliów oraz sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
• wdrożenie systemu kaucyjnego dla opakowań po napojach,
• sortowanie komunalnych odpadów zmieszanych.

Dlaczego potrzebujemy systemu kaucyjnego w Polsce?

Co roku na polski rynek wprowadzanych jest ponad 13 miliardów sztuk jednorazowych butelek czy puszek z napojami. 5 miliardów z nich nigdy nie trafia do recyklingu, a bardzo często nie trafia nawet do kosza na śmieci, zanieczyszczając nasze ulice, parki, lasy i jeziora. Działające obecnie w Europie systemy kaucyjne pozwalają osiągać najwyższe poziomy zbiórki odpadów opakowaniowych po napojach, zapewniając wysoką jakość surowca nadającego się do recyklingu. Surowca, którego potrzebujemy wobec przerwanych łańcuchów dostaw i nowych ryzyk związanych z niepewnością co do istniejących źródeł paliw kopalnych.

Na podstawie danych ze światowych rynków kaucyjnych, TOMRA przygotowała raport „Recykling się opłaca”. Opracowanie zawiera kluczowe wnioski oraz przedstawia rozwiązania, których zastosowanie – w oparciu o lokalne uwarunkowania – umożliwi stworzenie najefektywniejszego systemu kaucji na opakowania jednorazowe po napojach.

Przede wszystkim system powinien być wydajny i wygodny. Ma on zapobiegać zaśmiecaniu i wspierać recykling oraz motywować konsumentów do traktowania opakowań jako surowca, a nie odpadów. Dlatego konieczne jest uwzględnienie w nim szerokiego zakresu napojów i opakowań, aby w jak największym stopniu skłonić nabywcę do przekazania surowca do ponownego przetworzenia. Pominięcie poszczególnych kategorii napojów czy opakowań może oznaczać, że tysiące ton surowców nadających się do ponownego wykorzystania w polskiej gospodarce zostanie zmarnowane.

System kaucyjny powinien być również łatwy, dostępny i uczciwy dla wszystkich użytkowników. Przykładem jest obowiązek zbiórki przez punkty handlowe oraz jednolita i z góry określona przez rząd kwota kaucji. W Polsce, skutecznej realizacji systemu kaucyjnego sprzyjają rozbudowane sieci sklepów. A to ma ogromne znaczenie dla konsumentów, dla których ich bliskość i dostępność jest niezwykle istotna.

Choć wydajność, wygoda i odpowiedzialność producenta są fundamentami wydajnego systemu kaucyjnego, będzie on niekompletny bez odpowiednich mechanizmów kontroli. Procedury egzekwowania przepisów powinny być jasno określone w ustawie i rozporządzeniach, włączając w to kary i organ władzy uprawniony do ich egzekwowania.

Miliardy zbieranych co roku opakowań po napojach

Maszyny TOMRA, produkowane także w Polsce, zbierają rocznie ponad 40 miliardów pustych opakowań po napojach: zwracając kwoty kaucji konsumentom lub przekazując je na cele charytatywne, zabezpieczając tym samym wysoką jakość strumienia odpadów do recyklingu i  wspierając przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Rozwiązania TOMRA są sprawdzonym i skutecznym wsparciem dla Polski w osiągnięciu celu, jakim jest stworzenie cyrkularnej gospodarki. Podobnie jak pozostałe kraje, my również mamy ważne zadanie, którego efektem ma być czystsze środowisko i bezpieczna przyszłość jej mieszkańców. Dlatego tak istotne są odpowiednie kroki, które usuną śmieci z miast, lasów czy plaż oraz będą wspierać rozwój lokalnych firm zajmujących się recyklingiem.