Polityka senioralna w samorządach

Jednym z paneli drugiego dnia VIII Europejskiego Kongresu Samorządów był panel „Polityka senioralna w samorządach”, moderatorem którego był Łukasz Salwarowski (Redaktor Naczelny magazynu „Głos Seniora”). W panelu wystąpili: Małgorzata Borczyk (Dyrektor Wykonawczy Fundacji Sądeckiej), Dariusz Kozłowski (Wójt Gminy Telatyn), Elżbieta Lanc (Członek Zarządu Województwa Mazowieckiego), Wojciech Ślefarski (Wójt Gminy Zagnańsk), Ewa Mróz (Dyrektor ds. Współpracy i Marketingu, Origin Investments), Elżbieta Ostrowska (Przewodnicząca Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów).

Moderator rozpoczął krótką prezentacją. Stwierdził, że aktywizacja seniorów jest bardzo ważna, ponieważ za kilkadziesiąt lat ok 40% populacji Polski będą stanowić seniorzy. Niestety, po wybuchu pandemii wiele instytucji zajmujących się seniorami zamknęło się i nie wszystkie otworzyły się ponownie. Według badan, ok 1 miliona polskich emerytów należy do różnych stowarzyszeń.

Małgorzata Borczyk przedstawiła swoją wiedzę na temat uniwersytetów trzeciego wieku. Zauważyła, że określenie seniora jest bardzo obszerne, są to osoby w wieku od 65 do 100 lat. Stworzenie odpowiedniej polityki senioralnej wymaga pomocy ze strony rządu. Należy pamiętać, że same osoby starsze nie wyjdą z domu. Należy do nich wyjść z odpowiednimi aktywnościami i zajęciami.

Dariusz Kozłowski opowiedział o doświadczeniach jego gminy w aktywizacji seniorów. Pochwalił się, że udało mu się pozyskać pieniądze na zajęcia dla emerytów. Regularnie odbywają się zajęcia na basenie lub kursy tańca. Takie inicjatywy doceniają nie tylko osoby starsze, ale również zwykli mieszkańcy. Oprócz wydarzeń dedykowanych seniorom, osoby starsze powinny uczestniczyć w każdym wydarzeniu w gminie. To też jest element aktywizacji.

Elżbieta Lanc zauważyła, że region mazowiecki jest bardzo zróżnicowany. Zupełnie inaczej funkcjonują seniorzy w Warszawie, a inaczej w mniejszych miejscowościach. Samorząd powołał specjalną radę do spraw polityki senioralnej. Organizowane są turnieje i zawody sportowe dla seniorów (np. biegi). W wielu obszarach tworzone są granty. Ich głównym celem jest wsparcie seniorów w kwestiach prozdrowotnych. Są to również działania z zakresu ekonomi społecznej. Niektóre kursy dedykowane emerytom uczą ich bezpieczeństwa w sieci. Istnieje również system wsparcia dla kół gospodyń wiejskich.

Wojciech Ślefarski opowiedział o swojej gminie, która znajduje się niedaleko Kielc. Jego samorząd prowadzi złożoną politykę senioralną. W dawnym budynku szkoły podstawowej powstał „nieformalny” klub seniora. Koszty utrzymania rozłożone są po równo pomiędzy gminę a seniorów. Organizowane są tam imprezy i prowadzona jest działalność integracyjna. Gmina ma walory przyrodnicze, co pozwoliło na zorganizowanie spacerów „seniorajdów”. Jest to wydarzenie cykliczne, w którym w zeszłym roku uczestniczyło ok 400 osób. Rozwój jest więc zauważalny. Kolejnym celem jest utworzenie w gminie uniwersytetu trzeciego wieku, ale to obecnie zbyt ambitny projekt do realizacji.

Ewa Mróz reprezentowała sektor biznesowy w dyskusji. Stwierdziła, że polityka senioralna, aby była skuteczna musi być tworzona we współpracy z biznesem. Starzenie się społeczeństwa ma wpływ na wahania rynku i przedsiębiorcy to zauważają. Firma Origin Investments promuje idee „aktywnego starzenia”. Budowane są tzw. mieszkania wspomagane dla osób starszych. Seniorzy mogą żyć w nich całkowicie samodzielnie. Można je posiadać na własność lub wynajmować. Takie obiekty są niezwykle bezpieczne dla osób starszych. W każdym z budynków istnieje wspólna przestrzeń, gdzie seniorzy mogą się socjalizować i grać w gry lub oglądać filmy. Celem jest również, aby szybko i łatwo dostępne były również usługi medyczne i terapeutyczne.

Elżbieta Ostrowska jest przewodniczącą największej i najstarszej organizacji wspierającej emerytów w Polsce. Jej związek to społeczność seniorów w pigułce. Zrzeszenie są osoby o różnym poziomie zamożności i wykształcenia. Związek jest aktywny na dwóch podstawowych polach: po pierwsze aktywizacja seniorów, a po drugie udostępnienie przestrzeni w opinii publicznej dla osób starszych. Należy pamiętać, że to nie tylko starsi potrzebują pomocy młodych, ale również młodsi potrzebują kontaktu ze starszymi. Związek ma rozległą sieć w terenie. Bardzo często przedstawiciele związków współpracują z władzami lokalnymi. W większości przypadków współpraca odbywa się bardzo sprawnie, chociaż zdarzają się negatywne przypadki.