Możliwości współpracy w wymiarze lokalnym w Europie

Paneliści:
Ewa Rónay, Przedstawiciel Narodowości Polskiej, Zgromadzenie Narodowe, Węgry
Zbigniew Dylewski, Właściciel, Zbigniew Dylewski – kanał YouTube, Polska
Sándor Köles, Przewodniczący, Fundacja Karpacka, Węgry
Lucija Vasiljević, Dyrektor, Regionalna Agencja Rozwoju Przestrzennego i Gospodarczego Regionu Raska i Moravickiego, Słowenia
Rusłan Kułyk, Dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Promocji Regionu, Tarnopolska Rada Obwodowa, Ukraina

Panel dyskusyjny ” Możlwości współpracy w wymiarze lokalnym” , który odbył się podczas XXXII Forum Ekonomicznego w Karpaczu, prowadzący spotkanie –  Kazimierz Barczyk (Wiceprzewodniczący Sejmiku, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego) rozpoczął od przytoczenia przykładu własnej działalności związanej ze współpracą transgraniczną.

W 1994 roku w Nowym Targu został założony Transgraniczny Związek Euroregion Tatry (stowarzyszeniem samorządów lokalnych polsko- słowackiego pogranicza). Wskazał on, iż w  ramach projektu szlaku budownictwa drewnianego, który obecnie liczy 1 500 km, aż 8 obiektów jest wpisanych na listę UNESCO. Barczyk wspomniał również o innym projekcie w ramach INTERREG, do którego przystąpiło 10 krajów Europy Środkowej, a dzięki któremu powstał między innymi szlak średniowiecznych kościołów.

W dyskusji jako pierwsza zabrała głos – Ewa Ronay, która opowiedziała o tym, że od 1994 roku w ramach 1 wyborów samorządowych na Węgrzech powstały również samorządy polskie, co pozwoliło na rozwój całego ruchu polskiego na Węgrzech. Poza Polakami na Węgrzech jest jeszcze 12 innych mniejszości etnicznych, które podobnie się rozwinęły. Właściwie rząd węgierski w ten sposób pozwolił na rozwój działalności mniejszości polskiej – w tym w ramach administracji centralnej, bowiem, każda mniejszość od 2014 ma swego posła w parlamencie. Wszystkie te procedury ułatwiły i rozwinęły współpracę międzynarodową Polaków i Węgrów. W tej chwili mają 200 umów partnerskich.

Następnie głos zabrał Zbigniew Dylewski, który opowiedział on o tym, że przeprowadził się do Polski w 2017, a przed tym był przedsiębiorcą w Europie Zachodniej. Współpraca może być różna: transgraniczna (euroregiony), wymiana młodzieży (Erasmus). Euroregiony są przykładem bardzo zaawansowanej współpracy w Europie Zachodniej (wspólne badania, wydarzenia, wymiana doświadczeń), z kolei u nas skupia się na drobnostkach, typu tras rowerowych, a im dalej na Wschód tym gorzej.

Trzecim wypowiedział się Sandor Koles, według niego jest ważna to upewnić się, że wymiar lokalny współpracy ma wiele stron (społeczny, finansowy, kulturalny, wspólnotowy wymiar). Wiele razy on słyszał, że samorządy na Węgrzech mówią iż poza podpisaniem umowy o współpracy realność sprowadza się tylko do protokolarnych wizyt. Każda współpraca lokalna, która ma być czymś więcej, wymaga stworzenia odpowiedniej instytucji, instrumentu, który mógłby tą współpracę promować, koordynować i pogłębiać.

 Lucija Vasiljević zaznaczyła, że przez ostatnie lata pracuje i żyje w Serbii, choć jest Słowenką. Ona przede wszystkim skupiła się na projektach współpracy międzykulturowej, dialogu kultur. Podała jeden konkretny przykład – gminę Raszka. Tam wprowadzono projekt dotyczący gospodarstwa socjalnego, celem projektu było otrzymanie przez 27 rodzin Romów pracy i dachu nad głową. Przykład służył temu by podkreślić: współpraca z mniejszościami jest niemożliwa bez zapewnienia podstawowych warunków życia dla lokalnych społeczności: szkolnictwa, pracy, przyjaznego środowiska.

Kolejny uczestnik dyskusji – gość z Ukrainy – Rusłan Kułyk , zaczął on od podziękowania za pomoc Ukraińcom. Mówił o zniszczeniach wojennych: utraconej infrastrukturze, stratach ludzkich. Mówił o nadmiarze wydatków i o tym, że po rzekomym zwycięstwie Ukrainy te wydatki jeszcze wzrosną. W ramach współpracy zaczęto w Ukrainie szukać nowych partnerów za granicą. Podpisano porozumienie o współpracy Intermarium.
Podsumowaniem dyskusji była emisja  filmu  promocyjnego  obwodu Tarnopolskiego, do którego odwiedzin i  inwestowania po wojnie zachęcał Rusłan Kułyk.