Wypowiedź ekspercka: Finansowanie ciepłowni geotermalnych

Czy geotermalne przedsięwzięcia samorządów i firm komunalnych mogą liczyć na państwowe dotacje? Na czym polega finansowe wsparcie przez NFOŚiGW inwestycji geotermalnych?

Geotermia to jednak ciągle kosztowna technologia pozyskiwania ciepła. Czy geotermalne przedsięwzięcia samorządów i firm komunalnych mogą liczyć na państwowe dotacje?

– Każda z tych inwestycji jest dofinansowywana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przy czym wsparcie odbywa się z dwóch programów. Pierwszy z nich, zainicjowany przez Głównego Geologa Kraju, to „Udostępnianie wód termalnych w Polsce”. Beneficjentem są gminy, które – co warto mocno podkreślić – otrzymują 100 procent dofinansowania na prowadzenie robót geologicznych, czyli odwiertów badawczo-rozpoznawczych, związanych z odkrywaniem złóż gorącej wody z wnętrza Ziemi.  W ramach tego programu w 2021 roku 15 gmin otrzymało wsparcie z NFOŚiGW w łącznej kwocie 230 mln złotych, a pod koniec 2023 roku – kolejnych 30 gmin skorzystało z dotacji. W sumie mamy w kraju 45 miejsc, w których potencjalnie mogą powstać instalacje geotermalne. Zatem samorządy na etapie poszukiwania i rozpoznawania złóż geotermalnych na swoim terenie nie ponoszą właściwie żadnego ryzyka finansowego – dostają z NFOŚiGW 100 procent dotacji. – Tak to wygląda. Warto zaznaczyć, że gminy w odniesieniu do inwestycji geotermalnych mają także możliwość odliczania podatku VAT. Trzeba natomiast zaznaczyć, że mamy w Polsce przykłady odwiertów, które zakończyły się negatywnym wynikiem, związanym z niską wydajnością otworu, a co za tym idzie niekorzystnymi parametrami złoża.Finansowe wspieranie przez NFOŚiGW inwestycji geotermalnych odbywa się dwuetapowo. Na czym polega ten drugi program, już po zbadaniu złoża i wykonaniu otworu?

–  Pierwszy program, adresowany do gmin, to wspomniane już „Udostępnianie wód termalnych w Polsce”. Po wykonaniu odwiertu następuje krok drugi, w którym samorządy do rozwinięcia inwestycji geotermalnej wykorzystują swoją spółkę ciepłowniczą, ewentualnie tworzą ją od podstaw lub powołują specjalne konsorcjum. I to ten podmiot jako beneficjent składa do NFOŚiGW wniosek o dalsze dofinansowanie inwestycji w ramach znanego od kilku lat programu „Polska Geotermia Plus” albo istniejącego od niedawna programu „OZE dla ciepłownictwa”.  Spółki, przed którymi postawiono zadanie zbudowania kompletnej ciepłowni geotermalnej, mają możliwość otrzymania do 50 procent dotacji, a na pozostałą część – preferencyjnie oprocentowanej pożyczki.