„Drony w służbie bezpieczeństwu, czyli jak zwiększyć możliwości służb mundurowych i ratowniczych?”

W panelu dyskusyjnym IX Europejskiego Kongresu Samorządów na temat wykorzystania dronów przez służby mundurowe i ratownicze wzięli udział ratownik GOPR i pilot bezzałogowych statków powietrznych Piotr Zamorski, I Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Olsztynie  Arkadiusz Sylwestrzak, szef Specjalnej Służby Powietrznej węgierskiej policji Róbert Kovács, Zastępca Komendanta ds. Logistycznych  Warmińsko-Mazurskiego oddziału Straży Granicznej Wojciech Niewulis oraz Dyrektor ds. Rozwoju Biznesowego firmy MAD Jarosław Grabowski. Rozmowę moderował szef Centrum Informacji Kryzysowej Centrum Badań Kosmicznych PAN Jakub Ryzenko.

Ze względu na to, że znaczna część wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych dotyczy działalności operacyjnej, paneliści skupili się na przedstawieniu ich wykorzystania w działalności ratunkowej. Goście przedstawili sposób wykorzystania dronów przez ich organizacje. Piotr Zamorski opowiedział o ich wykorzystaniu w akcjach poszukiwawczych i działalności namierzeniowej oraz mapowaniu lawinisk. W przyszłości planowane jest również wykorzystanie przez GOPR i WOPR oprogramowania firmy MAD do wykrywania telefonów komórkowych osób zaginionych. Róbert Kovács wspomniał o wykorzystaniu dronów do patrolowania granic, szczególnie południowej granicy Węgier (i jednocześnie Strefy Schengen), zabezpieczania wydarzeń masowych (marszy i wydarzeń piłkarskich), wsparcia podczas akcji policyjnych i zabezpieczania miejsc wypadków, a także kontroli składowisk odpadów i patrolowania katastrof naturalnych. Arkadiusz Sylwestrzak jako obszar zastosowania dronów wymienił działania operacyjno-rozpoznawcze, zabezpieczenia imprez, działania poszukiwawczo-ratunkowe i akcje promocyjne. Warmińsko-mazurska policja najczęściej wykorzystuje drony na potrzeby patrolowania ruchu drogowego. Wojciech Niewulis wspomniał o operacjach rozpoznawczych, działaniach antyterrorystycznych, wspieraniu innych służb (np. przy poszukiwaniu osób zaginionych, wykrywaniu pożarów), oraz ochronie granic. Zwrócił uwagę na fakt, że drony mają duży potencjał w porównaniu z innymi środkami patrolowymi ze względu na możliwość poruszania się nad terenami o zróżnicowanym ukształtowaniu.

Jarosław Grabowski reprezentujący firmę dostarczającą rozwiązania technologiczne zwrócił uwagę na to, że dostawcy starają się odpowiadać na rzeczywiste potrzeby pojawiające się podczas akcji. Przedstawił przygotowywane przez jego firmę rozwiązanie pozwalające na namierzanie telefonów komórkowych za pomocą drona. Jeśli przyjęte zostanie odpowiednie ustawodawstwo, będzie można wykorzystać tę technologię zarówno do czynności ratunkowych – co jest dużo szybsze i tańsze niż loty Lotniczego Pogotowia Ratunkowego – jak i do zabezpieczania zgromadzeń – możliwe będzie zarówno zweryfikowanie tożsamości uczestników jak i zablokowanie telefonu w razie podejrzenia zamachu. Moderator Jakub Ryzenko opowiedział, że jego Centrum zajmuje się przede wszystkim wymiarem systemowym wdrażania satelitów i dronów, a także koordynacją lotnictwa załogowego i bezzałogowego. Obecnie jednoczesne prowadzenie działań przez jednostki załogowe i bezzałogowe jest trudne, lecz przy wprowadzeniu odpowiednich rozwiązań drony mogą być niezwykle pomocne m.in. w rozpoznawaniu jaką pomoc należy przysłać podczas akcji ratunkowej. Zwrócił uwagę na zastosowanie podobnego rozwiązania w Szwecji, gdzie dostarczają one defibrylatory, których można użyć jeszcze przed przybyciem służb.

Piotr Zamorski zauważył, że bezzałogowe statki powietrzne stają się bazą do działania za pomocą różnych urządzeń (kamery, zrzutnie, defibrylatory, pakiety grzewcze, urządzenia namierzające telefony) co jest dużo tańsze niż korzystanie ze śmigłowca. Wyraził też nadzieję, że w niedługiej przyszłości możemy przenosić ratowników dronami. To rozwiązanie jest już powoli wprowadzane w Niemczech. Wspomniał o wykorzystywanych przez GOPR programów do analizy obrazu nagranego w locie oraz do koordynowania roju dronów.

Wojciech Niewulis zwrócił uwagę na fakt, że dron nie musi być jedynym elementem pozyskiwania informacji, może uzupełniać dane z innych sensorów. Potrzebna jest integracja różnych systemów do zbierania i analizy danych w celu przyspieszenia podejmowania właściwych decyzji. Na pytanie o największe przeszkody i wyzwania Arkadiusz Sylwestrzak zauważył, że problemem jest dostępność na rynku i wykorzystywanie dronów przez osoby nieuprawnione. Po usunięciu barier można byłoby używać tych urządzeń do precyzyjnego celowania gazu łzawiącego, przenoszenia przedmiotów i automatycznego przenoszenia danych. Róbert Kovács powiedział, że na Węgrzech tylko Specjalne Służby Bezpieczeństwa są uprawnione do korzystania z BSP, co stanowi spore utrudnienie. Oprócz tego pierwszeństwo mają zawsze jednostki załogowe, ważnym zadaniem jest zatem uregulowanie struktury pozwalającej na wspólne wykorzystanie przestrzeni powietrznej. Jarosław Grabowski liczy na ułatwienie posługiwania się dronami poprzez odpowiednie ustawodawstwo. Planowane jest też pozbawianie urządzeń wszystkich elementów, które nie są potrzebne do ratownictwa, a skupienie się na tym, co jest potrzebne do poszukiwania osób zaginionych, a także szkolenia większej liczby operatorów dronów. Piotr Zamorski zwrócił uwagę na fakt, iż GOPR i WOPR nie posiadają takich samych uprawnień do korzystania z dronów jak służby państwowe – w tej sprawie prowadzone są rozmowy z Ministerstwem Cyfryzacji. Wojciech Niewulis wspomniał, że drony mogą również stwarzać zagrożenie (np. przemytem), zatem potrzebne są też systemy antydronowe. Róbert Kovács opowiedział, że na Węgrzech wszystkie loty dronów prywatnych muszą być rejestrowane za pomocą aplikacji mobilnej, a zakazy lotów są ogłaszane na specjalnej stronie internetowej.

Na pytanie o to, co ułatwiłoby współpracę służb z samorządami, zwrócono uwagę na potrzebę finansowania tego kierunku rozwoju oraz konieczność poszukiwania nowych rozwiązań systemowych. Paneliści marzą o dostępności dronów w każdej jednostce, możliwości transportowania ratowników za ich pomocą oraz rozwiązań systemowych pozwalających na wykorzystanie ich na większą skalę.