Doliny wodorowe – trampolina do ogólnoeuropejskiej gospodarki wodorowej

Spotkanie na temat dolin wodorowych, które się odbyło w ramach panelu ” Doliny wodorowe – trampolina do ogólnoeuropejskiej gospodarki wodorowej” podczas XXXII Forum Ekonomicznego w Karpaczu (5 – 7 września 2023) poprowadził Piotr Cegłowski (Redaktor Naczelny Manager Report)). W dyskusji udział wzięli: Bolesław Goranczewski ( Członek Zarządu Zakładów Azotowych Kędzierzyn), Cezariusz Lesisz ( Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu), Ireneusz Zyska ( Sekretarz Stanu i  Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii w Ministerstwie Klimatu i Środowiska), Jacek Bogusławski (Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego).

Partnerem panelu był Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dyskusja rozpoczęła się od próby odpowiedzi na pytanie  czy jesteśmy skazani na korzystanie z wodoru jako źródła energii? Zdaniem Ministra Zyska jest to wielka nadzieja na dekarbonizację, gdyż umożliwia obniżenie emisyjności i pozwala na łączenia sektorów ( łącząc energię elektryczną, chemiczną i cieplną). W warunkach geopolitycznych nowej ekonomii  istnieje potrzeba powstawania i wdrażania technologii odpowiadających na wyzwania i zagrożenia – tu odpowiedzią na nie jest wodór. Zdaniem Ministra,  Polska posiada  zręby dobrze zorganizowanej gospodarki wodorowej i partnerstwa sektorowego (ponad 250 podmiotów biznesowych). Uczestniczy aktywnie  w organizacjach międzynarodowych takich jak np:. Hydrogen Europe, czy European Hydrogen Partnership.

Przed nami jeszcze długa droga do powszechnego wykorzystania wodoru w transporcie.Z perspektywy polskiego rynku Cezariusz Lesisz zwrócił uwagę na rolę ustawodawcy w wyznaczaniu kierunków i wprowadzaniu potrzebnych legislacji. Wyraził też nadzieję, że wodór pozwoli obniżyć koszty, gdyż gospodarka europejska traci na konkurencyjności i potrzebuje tanich źródeł energii. Doliny wodorowe są hubami zrzeszającymi firmy, samorządy i organizacje chcące uczestniczyć w rozwoju tej technologii. Ważnym elementem są finanse. Należy przygotowywać wnioski o fundusze krajowe i unijne. Minister Zyska wspomniał, że rozpoczęły się już prace nad elektryczną lokomotywą i autobusem z napędem wodorowym polskiej produkcji.

Z kolei Bolesław Goranczewski przedstawił perspektywę zakładów azotowch w Kędzierzynie-Koźlu, które obecnie produkują głownie wodór szary. W przyszłości planują produkcję również wodoru zielonego, który jest odnawialnym źródłem energii otrzymywanym z elektrolizy lub fotowoltaiki. Obecnie są to niestety przedsięwzięcia kosztowne i niezdatne do zastosowań wielkoskalowych, stosowane głównie w projektach badawczych i pilotażowych . W kwestii zielonego wodoru zakład w Kędzierzynie- Koźlu jest na początku drogi. Jako spółka Skarbu Państwa jest gotowa do realizacji państwowej strategii. Brakuje obecnie infrastruktury do ładowania samochodów elektrycznych z napędem wodorowym. Tworzenie infrastruktury niezbędnej do wkroczenia biznesu mieści się w zakresie Społecznej Odpowiedzialności Biznesu spółek Skarbu Państwa. Z tego powodu Grupa Azoty planuje odtworzenie żeglugi śródlądowej na Odrze z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury.

Z perspektywy samorządu lokalnego wypowiedział się Jacek Bogusławski , który zaznaczył, że wielkopolskie miejskie zakłady autobusowe w Poznaniu i w Koninie mają już w swoim taborze autobusy napędzane zielonym wodorem. Potwierdził, że technologie wdrażane w regionie przy współudziale naukowców już od dawna wzmacniają konkurencyjność i obniżają koszty. Jako lokalna odpowiedź na Polską Strategię Wodorową jest  Wielkopolska Strategia Wodorowa. Władze Wielkopolski planują budowę osiedli mieszkaniowych całkowicie zasilanych technologią wodorową oraz liczą na efekty uświadamiania mieszkańcom zalet i sposobów wykorzystania tych technologii.

Na zakończenie dyskusji uczestnicy zostali poproszeni o zdefiniowanie dolin wodorowych. Minister Zyska postulował zmianę pytania z „co to jest dolina wodorowa?” na „czemu ona służy?”, zwracając w ten sposób uwagę na uczestnictwo podmiotów z różnych sektorów. Obecnie w Polsce posiadamy 8 dolin wodorowych, a 9 jest w trakcie formowania. Zwrócono również uwagę na potrzebę produkowania w Polsce elektrolizerów, by nie sprowadzać ich z zagranicy oraz oparcia się na tzw. „kotwicach”, czyli wielkich koncernach energetycznych, budujących wokół siebie ekosystemy biznesowe. Największym forum międzynarodowej współpracy jest obecnie Dolnośląska Dolina Wodorowa, która stanowi część korytarza wodorowego Finlandia-Niemcy. Była również mowa o chęci rozwoju w projektach międzynarodowych do maksymalnie powszechnego zastosowania.