„Czy program „Rozświetlamy Polskę” pozwoli skutecznie zmodernizować infrastrukturę oświetleniową i stworzyć fundamenty inteligentnej gminy?”

W ramach IX Europejskiego Kongresu Samorządów w Hotelu Gołębiewski w Mikołajkach 4 marca odbył się panel dyskusyjny „Czy program „Rozświetlamy Polskę” pozwoli skutecznie zmodernizować infrastrukturę oświetleniową i stworzyć fundamenty inteligentnej gminy?”. Program rządowy ma na celu modernizację infrastruktury oświetleniowej w gminach tak, aby ograniczyć wydatki na energię elektryczną, zredukować ślad węglowy, a także poprawić komfort życia mieszkańców. W panelu wzięli udział: wójt gminy Brójce Radosław Agaciak, wójt gminy Iława Krzysztof Harmaciński, dyrektor sprzedaży Lena Lighting S.A. Michał Macewicz oraz ekspert ds. Oświetlenia Drogowego Polskiego Związku Przemysłu Oświetleniowego Wojciech Wirski. Moderatorką spotkania była Weronika Daniłowska z Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Spotkanie rozpoczęło się prezentacją Michała Macewicza „Skuteczna modernizacja infrastruktury oświetleniowej. Dobre praktyki w kontekście programu „Rozświetlamy Polskę”, w ramach której przedstawił on działania firmy Lena Lighting w ramach programu oraz przybliżył związane z nim wyzwania dla producentów oświetlenia i przedstawicieli gmin. Przypomniał, że „Rozświetlamy Polskę” to prawie miliard złotych dotacji dla 1214 inwestycji w modernizację infrastruktury oświetleniowej, oraz podkreślił, że w ciągu ostatnich 16 miesięcy Lena Lighting dostarczyła ponad 25 tysięcy opraw oświetleniowych zgodnych z wymaganiami programu. Zwrócił jednak również uwagę na stosunkowo wolne tempo rozpatrywania postępowań w sprawie projektów, a także niejasności prawne związane z własnością punktów świetlnych na terenie gmin.

Wójt gminy Iława Krzysztof Harmaciński wspomniał, że już dwa lata temu dokonał w swojej gminie wymiany lamp na słupach na energooszczędne. W ramach programu „Rozświetlamy Polskę” jego gmina otrzymała na wymianę opraw świetlnych środki w wysokości 4 mln 800 tys. zł. „Sam program oceniam jako dobry, ale musi być zmodyfikowany i powtórzony. Jeżeli mówimy o tym, że mamy oszczędzać energię, to program nie może być programem jednorazowym” – podkreślił w swoim wystąpieniu.

Wójt gminy Brójce Radosław Agaciak także złożył wniosek o dofinansowanie wymiany oświetlenia i otrzymał promesę wstępną na kwotę 1 mln 600 tys. zł. Choć określił program mianem „ważnego i oczekiwanego”, on również widzi, że nie jest on w pełni dostosowany do realiów panujących w poszczególnych gminach. „Większość obecnego oświetlenia ulicznego jest w gestii firmy PGE. Złożyliśmy wniosek na niecałe 1100 punktów świetlnych, z tego 262 to są punkty świetlne, które są własnością gminy” – zaznaczył. Obawia się więc, czy będzie w stanie objąć programem punkty, które nie należą do gminy.

Michał Macewicz przypomniał, że problem własności słupów oświetleniowych sięga roku 2004, lecz dopiero teraz widać, jak bardzo komplikuje on realizację nowych inwestycji. Przypomniał, że ciałami opiniującymi program „Rozświetlamy Polskę” od początku byli też poszczególni operatorzy, lecz każda spółka ma inne podejście do projektu i szuka innych rozwiązań. „Sytuacja jest dynamiczna, to duże wyzwanie, czasu jest mało, a problemów coraz więcej. Od wręczenia promes w grudniu mamy 9 miesięcy, żeby skutecznie wyłonić wykonawcę, później program umożliwia 6 miesięcy przedłużenia, jeśli zaistnieje taka konieczność” – podsumował obecny stan rzeczy. 

Wojciech Wirski przypomniał, że Polski Związek Przemysłu Oświetleniowego zorganizował webinar dla samorządowców na temat rozwiązań prawnych, które mogłyby sprawniej przeprowadzić modernizację. Poza umową dzierżawy nie udało się jednak wypracować innych rozwiązań w sprawie własności oświetlenia. „Potrzebujemy na dzień dzisiejszy narzędzia prawnego, w postaci być może jakiegoś rozporządzenia na szczeblu ministerialnym, które otworzyłoby drogę samorządom do odkupienia [słupów oświetleniowych] za jakąś kwotę” – stwierdził w swojej wypowiedzi. Podkreślił też, że inwestycje w ramach programu „Rozświetlamy Polskę” muszą być prowadzone w sposób bardzo przemyślany, gdyż są to rozwiązania na wiele lat.

Paneliści zgodzili się, że program „Rozświetlamy Polskę”, choć jest bardzo wartościowym projektem, wymaga jeszcze dopracowania w szczegółach, a także wyrazili głęboką nadzieję, że uda się go w pełni zrealizować.