Co łączy, a co dzieli? Współpraca Państw Europy Środkowej i Wschodniej w dziedzinie bezpieczeństwa

Podczas tegorocznego, XXVI Forum Ekonomicznego w Krynicy już po raz drugi zostanie poszerzona ścieżka Forum Bezpieczeństwa. Celem licznych debat, które odbędą się w jej ramach jest omówienie i bliższe przyjrzenie się najważniejszym współczesnym zagadnieniom w tej dziedzinie.

Jednym z zagadnień omawianych podczas Forum Bezpieczeństwa będzie kwestia współpracy Państw Europy Środkowej i Wschodniej w dziedzinie bezpieczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem roli Grupy Wyszehradzkiej. Anektowanie Krymu przez Rosjan oraz trwający konflikt w Donbasie wywołały niejednoznaczne reakcje w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Różnice dotyczą przede wszystkim oceny roli Kremla w tych wydarzeniach, wprowadzenia przez Brukselę sankcji wobec Rosji i ochrony własnych interesów ekonomicznych. Poszczególne kraje regionu nie chcą ponosić konsekwencji sporu pomiędzy UE a Rosją.

Dwa lata po wybuchu kryzysu na Ukrainie sytuacja bezpieczeństwa za wschodnią granicą Unii Europejskiej i NATO pozostaje niestabilna. Dynamiczne uwarunkowania w zakresie bezpieczeństwa zmusiły kraje europejskie, w tym członków Grupy Wyszehradzkiej, do zredefiniowania swojej polityki bezpieczeństwa i przystosowania sił zbrojnych oraz przygotowania potencjału militarnego do nowych wyzwań. Niektóre państwa członkowskie NATO przyspieszyły programy modernizacji swoich sił zbrojnych albo wprowadziły zupełnie nowe. Pomimo to, działania poszczególnych krajów Europy Środkowej i Wschodniej różnią się w zakresie wdrażania nowej polityki obronnej oraz spełniania ich indywidualnych zobowiązań. Odzwierciedla się to choćby w procesie aktualizacji strategii bezpieczeństwa, co widoczne jest na przykładzie państw Grupy Wyszehradzkiej. Podczas gdy Polska zaktualizowała swoją Strategię Bezpieczeństwa Narodowego w listopadzie 2014 roku, a Republika Czeska w lutym 2015 roku w odpowiedzi na kryzys ukraiński, ostatnia aktualizacja na Węgrzech miła miejsce w 2012 roku, zaś na Słowacji w 2005 roku. Może to mieć negatywne konsekwencje dla Grupy w momencie pojawienia się nowych zagrożeń. Państwa Europy Środkowo-Wschodniej widzą również zagrożenie w związku z kryzysem migracyjnym, a ich stanowisko w tej sprawie wydaje się być zgodne.

Uczestnicy panelu Co łączy, a co dzieli? Współpraca Państw Europy Środkowej i Wschodniej w dziedzinie bezpieczeństwa odniosą się do aspektów związanych z problemami przedstawionymi powyżej i spróbują odpowiedzieć na następujące zagadnienia: Jak władze państw Grupy Wyszehradzkiej i pozostałych krajów regionu oceniają sytuację bezpieczeństwa? Czy postrzeganie zagrożeń przez te kraje zmieniło się? Czy Rosja jest postrzegana jako bezpośrednie czy niebezpośrednie niebezpieczeństwo dla regionu? W jakim stopniu zmieniły się priorytety obronne i militarne? Uczestnicy panelu spróbują również odpowiedzieć na pytanie, czy rola ekspedycyjnych, terytorialnych i zbiorowych operacji obronnych zmieniła polityczne i militarne myślenie krajów Grupy Wyszehradzkiej? Uczestnicy debaty będą także szukać odpowiedzi na kluczowe pytanie, jakie są szanse, aby państwa Europy Środkowo-Wschodniej mówiły jednym głosem i przyjęły wspólną strategię dotyczącą bezpieczeństwa w regionie.

Kwestie te, które będą omawiane w Krynicy, były również poruszane podczas poprzednich wydarzeń organizowanych przez biuro Forum Ekonomicznego. Problematyka państwa Europy Środkowo-Wschodniej zajmuje zawsze kluczowe miejsce w programie konferencji i cieszy się dużą popularnością uczestników. W ubiegłym roku, podczas VIII Forum Europa-Ukraina odbyła się debata Państwa Europy Środkowej wobec kryzysu na Ukrainie – czy można mówić jednym głosem? a podczas ubiegłorocznego, XXV Forum Ekonomicznego, kwestie bezpieczeństwa w regionie były omawiane w trakcie panelu Grupa Wyszehradzka – Strategie bezpieczeństwa w regionie.

Tegoroczna debata poświęcona kwestiom bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej będzie zatem kontynuacją wątków poruszonych podczas wcześniejszych Forów. Do udziału w debacie zostali zaproszenie ministrowie obrony państw Grupy Wyszehradzkiej, parlamentarzyści oraz czołowi eksperci zajmujący się kwestiami bezpieczeństwa w regionie.