Bezpieczeństwo energetyczne państw Europy Środkowo-Wschodniej wobec procesu dekarbonizacji i transformacji rynków energii

W latach 2000–2021 strukturalna ewolucja miksu energetycznego Europy Środkowo-Wschodniej była spójna ze zmianami globalnego miksu energetycznego poza udziałem w nim energii jądrowej. O ile globalnie zauważalny był w tym okresie spadek znaczenia energii jądrowej (z ok. 7% do ok. 4%), w EŚW jej udział w regionalnym miksie energetycznym pozostaje zasadniczo niezmienny (na poziomie 8%).

Na przełomie XX i XXI w. odnawialne źródła energii (OZE) efektywnie nie występowały w miksie energetycznym EŚW; ich udział przekroczył 1% dopiero w 2006 r.

Wzrost cen paliw kopalnych oraz w mniejszym stopniu ich wahania, a także zmieniające się ceny uprawnień do emisji CO₂ będą w najbliższej przyszłości warunkowały proces dekarbonizacji i transformacji energetycznej państw EŚW. Podwyżki cen energii mogą z jednej strony, skutkować mniejszą konkurencyjnością przedsiębiorstw działających w regionie EŚW, z drugiej zaś, mogą stać się katalizatorem zmian zmierzających w kierunku oszczędzania energii oraz działań proefektywnościowych, jak również rozwoju inwestycji w OZE.