Firmy rodzinne – w jaki sposób rozwijać i zarządzać 06 września 2022 XXXI Forum Ekonomiczne Rodzinne przedsiębiorstwa od zawsze były istotne dla polskiej gospodarki. Stwarzają miejsca pracy dla wielu Polaków, powodują rozwój gospodarczy a także dają podwaliny do rozwoju dużych międzynarodowych przedsiębiorstw. Przez wiele lat firmy te rozwijały się w dobrych warunkach. Niestety, poprzez pandemię czy wojnę za wschodnią granicą wielu przedsiębiorców stanęło przed trudnymi decyzjami związanymi z ograniczeniem bądź całkowitym zamknięciem własnej działalności. Niektórzy, chcąc ratować miejsca pracy, zdecydowali się na sprzedaż biznesu w ręce zagranicznych przedsiębiorców. Fundamentalne pytanie dyskusji brzmi- jakie są charakterystyki i przewagi działania firm rodzinnych? Obecnie polska gospodarka jest w kryzysie, jednak wiele przedsiębiorstw prowadzonych przez rodziny sukcesywnie przetrwało zarówno kryzys związany z koronawirusem czy wojną w Ukrainie. Jak stwierdził Tomasz Budziak ze Stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych, nie mamy jeszcze aktualnych danych dotyczących funkcjonowania firm w kryzysie. Jednak biznesy rodzinne, które prowadzą ostrożną politykę zarządczą, lepiej przejdą przez kryzys. Rodziny, które mają bowiem pewne zaplecze inwestycyjne, są gotowe nie pobierać zysków i działać na granicy wydolności. Firmy, które uważają, że zysk jest najważniejszy, mogą nie przetrwać kryzysu. Dlatego tak ważne jest zaplecze finansowe a także motywacja. W kryzysie pandemicznym każda spółka musiała odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Jak zauważa Karol Knop z firmy VireWall-Polska Sp. z o.o., decyzyjność w firmach rodzinnych jest o wiele szybsza niż w dużych korporacjach, dzięki czemu mogą one podejmować trafne decyzje w zdecydowanie krótszym czasie. Jak jednak zaznacza Marek Świątkowski z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, szybka decyzyjność jest zaletą, ale tylko do pewnego momentu. Dzieje się tak, gdyż wielkie korporacje statystycznie częściej podejmują trafne decyzje, bowiem za ustaleniami biznesowymi w dużych przedsiębiorstwach stoi wielu ekspertów i doradców. Andrzej Gawron, poseł na Sejm RP zwrócił z kolei uwagę na dużą ilość mikroprzedsiębiorstw obecnych na polskim rynku. Jak zaznaczył, trzeba im stworzyć warunki do rozwoju i wzrostu, by w przyszłości mogły konkurować z globalnymi korporacjami. Powinno się uprościć przepisy podatkowe, by przedsiębiorcy mogli maksymalnie skupić się na prowadzeniu własnej działalności a nie biurokracji. Czy firmy rodzinne mają szansę w dzisiejszych czasach przetrwać? Jak zauważa Bartłomiej Skrzydlewski z firmy Amplus Sp. z o.o., ważne jest to, czy budujemy strategię na kolejne pokolenia czy skupiamy się jedynie na obecnych czasach i sukcesach. Firmy rodzinne w ocenie panelisty są bardziej odporne na kryzys, bo ciągle się uczą. Jak zaznacza, biznes to ciągła edukacja, co pozwala budować firmę na kolejne pokolenia. Co istotne, obecne pokolenie uodporniło się na różnego rodzaju kryzysy, co jest cenną lekcją związaną z zarządzaniem firmą w czasach kryzysu i przybrania odpowiedniej strategii. Jednak nie tylko ona jest istotna. Według Tomasza Budziaka, warto budować strategię rodzinną. Rodzina zarządzająca przedsiębiorstwem musi zastanowić się, jak ich relacje będą wyglądać w przyszłości. Niestety, jak zaznacza rozmówca, obecnie brakuje odpowiedniej edukacji związanej z zarządzaniem taką firmą. Największym wyzwaniem bowiem jest przygotowanie kolejnego pokolenia do zarządzania biznesem. Od strony systemowej zrobiono w ostatnich latach sporo, jednak wciąż nieodpowiednio dużo. Muszą istnieć odpowiednie rozwiązania systemowe wspierające takie przedsiębiorstwa, która są niezwykle cenne dla polskiej gospodarki. Równie istotne jest przygotowanie się na kryzysy w przyszłości. Jak zaznacza Karol Knop, nikt nie jest w stanie przewidzieć wielu problemów czy kryzysów światowych. Jednak warto wyciągnąć wnioski z wydarzeń mających miejsce w przeszłości, jak chociażby pandemia Covid-19. Jak kwituje Bartłomiej Skrzydlewski, warto jednak pamiętać, że firmy rodzinne są uczestnikami rynku i problemy rynkowe także ich dotyczą. Jednak powinno się ułatwić inwestowanie polskim przedsiębiorstwom. Państwo powinno ułatwić takie działania firmom rodzinnym, co znacznie ułatwi im funkcjonowanie i odpowiednie lokowanie kapitału. Dyskusję moderowała Bożena Lubińska-Kasprzak ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
