Komentarz eksperta: Wpływ Covid-19 na edukację w Czechach

Dr Martina Heranová, pracownik Praskiego Centrum ds. Relacji Transatlantyckich, Instytut CEVRO

W wyniku globalnej pandemii i środków zapobiegawczych przyjętych przez rząd Czech, szkoły wszystkich poziomów zostały zamknięte od 11 marca 2020 r. Natychmiast po zamknięciu szkół rozpoczęto poszukiwania nowych metod nauczania, ponieważ było jasne, że stan wyjątkowy potrwa co najmniej kilka tygodni.

Szczególny nacisk położono przede wszystkim na uczniów szkół podstawowych, którzy potrzebują niezbędnej pomocy i przewodnictwa ze strony swoich nauczycieli. Po pierwsze, rodzice zostali poproszeni o zastąpienie nauczycieli i pomoc dzieciom w nauce i zadaniach, które otrzymują od szkół. Jednocześnie zaczęto korzystać z nauczania online, jeśli tylko było to możliwe. Sytuacja finansowa poszczególnych rodzin związana z dostępnością technologii cyfrowych przeniosła się na ograniczenia do pełnego dostępu do lekcji, które odbywały się w przestrzeni wirtualnej. Brak osobistego kontaktu z nauczycielem próbowała zastąpić Telewizja Publiczna, rozpoczynając nadawanie specjalnych lekcji telewizyjnych dla każdej grupy uczniów: UčíTelka (z czeskiego nauczycielka) – dla uczniów klas pierwszych, zajęcia odbywały się każdego rana w dzień roboczy, Odpoledka (z czeskiego popołudniówka) – dla uczniów klas drugich, zajęcia każdego popołudnia w dni robocze oraz Škola doma (z czeskiego szkoła w domu) – dla uczniów ostatnich roczników, przygotowujących się do szkół średnich, zajęcia odbywały się dwa razy w tygodniu.

W przypadku szkół średnich i uniwersytetów spodziewaną formą edukacji było samokształcenie. Opracowano formę konsultacji, lekcji oraz egzaminów online, aby utrzymać kontakt ze studentami i kontrolować ich postępy. Szczególnym wsparciem objęto uczniów ostatnich roczników szkół średnich przygotowującym się do ukończenia szkoły. Ci uczniowie wraz z uczniami szkół podstawowych ostatnich roczników jako pierwsi, od 11 maja 2020, wrócili do szkół, choć nie jest to obowiązkowe, aby mieli szansę właściwie przygotować się do ukończenia szkoły i egzaminu wstępnego do szkół średnich. Egzaminy te w obu przypadkach zostały przełożone na czerwiec, ponieważ można je zdawać tylko osobiście przed komisją. To samo dotyczy egzaminu końcowego studentów uniwersytetów.

Pomimo powszechnych negatywnych skutków globalnej pandemii, w dziedzinie edukacji przyniosła ona co najmniej jeden pozytywny efekt. Udowodniono, że uczenie się na odległość za pomocą technologii cyfrowych jest możliwe, w niektórych przypadkach motywuje uczniów jeszcze bardziej i poprawia ich umiejętności korzystania z nowych technologii nie tylko w celu osobistej rozrywki. Można się zatem spodziewać, że ta lekcja przyspieszy proces transformacji czeskiego społeczeństwa w społeczeństwo prawdziwie cyfrowe i zdecydowanie utoruje drogę dla nowego wirtualnego świata XXI wieku.

Dr Martina Heranová, pracownik Praskiego Centrum ds. Relacji Transatlantyckich, Instytut CEVRO, który od wielu lat jest partnerem instytucjonalny ISW. Martina Wcześniej pracowała w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pełniąc funkcję kierownika Departamentu Europy Środkowej w Ambasadzie Republiki Czeskiej na Litwie oraz kierownika działu NATO w Departamencie ds. Polityki Bezpieczeństwa.