Bariery rozwojowe MŚP w 2020 roku [RELACJA]

Sektor MŚP jest siłą napędową polskiej gospodarki. Obecnie odpowiada on za niemal 50% naszego PKB. Jednak ostatnie odczyty wskaźnika PMI na poziomie 48,6% – najniższe od 10 lat – wskazują na możliwość pojawienia się spowolnienia gospodarczego. Na kondycję tego sektora wpłynie też m.in. stymulacja fiskalna oraz ograniczenia formalne.

Według informacji podanych przez Jerzego Meysztowicza, moderatora panelu, w Polsce wzrasta liczba małych i średnich przedsiębiorstw. Mimo tendencji wzrostowej część z nich jednak jest zamykana. Obecnie liczba osób zatrudnionych w MŚP wynosi około 10 milionów.

Niepokojący jest jednak spadek nakładów inwestycyjnych w tym obszarze. Według Jacka Cieplaka z Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw, główne problemy w tym zakresie wynikają z niejasnych przepisów prawa. Działający dopiero od roku Urząd Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw, wspiera przedsiębiorców już w około 150 sprawach sądowych. A spora grupa czeka na pomoc.

Andrzej Kaleta – Rektor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu wskazuje na inną poważną barierę w rozwoju MŚP – kompetencyjną – dotyczącą nie tylko pracowników, ale i samych przedsiębiorców. Na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu tworzone są dla nich inkubatory, gdzie studenci mogą zdobyć wiedzę przydatną w tym zakresie.

Znacznym wsparciem dla sektora MŚP są środki unijne, jednak, według zapowiedzi, ich napływ do Polski może zostać ograniczony. Dodatkowo – jak wskazuje Rafał Solecki z Małopolskiego Centrum Przedsiębiorczości – obecnie preferowane jest ich wykorzystanie w projektach o charakterze innowacyjnym, a małe firmy często nie przeznaczają żadnych środków na działalność badawczą.

Coraz lepiej natomiast małe i średnie przedsiębiorstwa radzą sobie z zatorami płatniczymi – jak wskazuje Prezes Adam Lacki z Krajowego Rejestru Długów. W III kwartale br. poprawiła się sytuacja z liczbą niezapłaconych faktur. Skróceniu uległ także średni czas oczekiwania na zapłatę. Z drugiej strony jednak wzrosły koszty przedsiębiorców związane z windykacją należności, co jest wynikiem 3-krotnego wzrostu opłat sądowych w tym zakresie. Jak wskazuje Adam Lacki, około 25% przedsiębiorców musiało w związku z tym ograniczyć planowane inwestycje.

Marek Osuchowski – właściciel firmy Almonte wskazuje na inny poważny problem, ignorowany przez ustawodawcę: nierówności podatkowe. MŚP często płacą wyższe podatki niż np. wielkie korporacje i sieci handlowe. Małe, kilkuosobowe firmy są też bardzo wrażliwe na zmiany legislacyjne. Ostatnie propozycje w tym zakresie – podniesienie płacy minimalnej czy składek na ZUS – może doprowadzić do upadku wiele małych firm, szczególnie tych działających na wschodzie Polski. Efektem tych działań może być wzrost szarej strefy.

Rosnącą barierą dla MŚP jest też zatrudnienie. Wielu polskich specjalistów wyemigrowało do Niemiec, Norwegii i innych krajów Europy Zachodniej. Obecnie polski rynek uzupełniają pracownicy m.in. z Ukrainy, powodując tym samym problemy dla tamtejszych pracodawców. Jednak tam – jak wskazuje Rusłan Sobol ze Stowarzyszenia MŚP na Ukrainie – największą barierą w rozwoju MŚP są wysokie koszty pozyskania kapitału, sięgające 30% w skali roku.

Adam Lacki z KRD zwrócił też uwagę na brak zaufania panujący wśród polskich przedsiębiorców. Według badań przeprowadzonych w tej grupie aż 73% polskich przedsiębiorców boi się, że może zostać oszukanych przez swoich partnerów biznesowych. Z tego powodu często rezygnują oni z zawierania umów. Z wyliczeń pracowników Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, straty przedsiębiorców z tego tytułu w samym tylko 2015 roku wyniosły 281 mld zł, co stanowiło około 13% polskiego PKB.

Zbliża się nowa faza rozwoju gospodarczego. Za sprawą rosnącej robotyzacji w przemyśle zmieni się też rynek pracy – kompetencje części pracowników staną się nieprzydatne, pojawią się natomiast nowe zawody. W tym czasie rząd musi minimalizować problemy małych i średnich przedsiębiorstw, bowiem brak dialogu z nimi może sprawić, że rola MŚP i wpływy budżetowe generowane przez ten sektor ulegną znaczącej redukcji.