Trójmorze w Karpaczu

Inicjatywa Trójmorza obejmuje dwanaście państw Unii Europejskiej, ale oddziałuje też na inne kraje regionu. Nic dziwnego, że był to temat szeroko dyskutowany podczas ostatniego Forum Ekonomicznego. Zapewne nie po raz ostatni, bo wiąże się z nim wiele ciekawych aspektów.

Dokładnie pięć lat temu doszło do pierwszego szczytu Trójmorza w Dubrovniku. O celach inicjatywy i jej perspektywach dyskutowali m.in. wiceminister Paweł Jabłoński, Jan Sechter z czeskiego ministerstwa transportu i Marton Ugrosdy z węgierskiego Instytutu Spraw Zagranicznych i Handlu. O nowych celach i pomysłach na kolejne lata mówił Krzysztof Senger z Banku Gospodarstwa Krajowego. Instytucja ta, wraz z rumuńskim EximBankiem, podpisała w 2019 roku akt założycielski Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza. O tym, jak ważne są projekty infrastrukturalne finansowane przez ten projekt i jakie ma znaczenie dla państwo spoza Unii Europejskiej świadczy fakt, że partnerem panelu dyskusyjnego była ukraińska Rada Polityki Zagranicznej (moderatorem podczas dyskusji był Sergij Gerasymczuk, kierownik Studiów Europy Południowo-Wschodniej).

Jednym z założeń Trójmorza jest wspieranie inicjatyw mających na celu rozbudowę sieci transportowej regionu. Via Carpathia czy Rail Baltica to najbardziej rozpoznawalne projekty, które po kilku latach są już w dużej mierze ukończone. O kolejnych etapach ich powstawania, a także innych wyzwaniach infrastrukturalnych w Karpaczu dyskutowali przedstawiciele PKP Polskich Linii Kolejowych, Budimexu, Rail Baltici, Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i ministerstwa infrastruktury i uczelni wyższych. Osobny panel poświęcono potencjałowi korytarza Bałtyk-Morze Czarne. W trakcie dyskusji głos zabrał zarówno prezes Portu Morskiego w Gdańsku Sławomir Michalewski, jak i doradca mera Konstancy Dorin Popescu. Nie zabrakło też przedstawicieli ministerstwa infrastruktury czy Rady Państw Morza Bałtyckiego.

Jednym z najważniejszych projektów Trójmorza jest tzw. cyfrowa autostrada, która zakłada budowę transgranicznej infrastruktury w krajach wchodzących w skład inicjatywy. Jakie decyzje podejmować, aby połączyć ideę Cyfrowego Trójmorza z planami rozwoju sieci informacyjnych w Unii Europejskiej? Jak skutecznie planować inwestycje, implementować i synchronizować flagowe projekty inicjatywy, aby wspólnie utworzyły unikalną infrastrukturę w regionie? Jak rozwój cyfrowy wpłynie na cyberbezpieczeństwo państw i przedsiębiorstw obszaru Trómorza? Na te pytania starali się odpowiedzieć Ondřej Ditrych z Instytutu Stosunków Międzynarodowych w Pradze, Yaroslav Matiichyk z Grupy Studiów Strategii i Bezpieczeństwa i Magdalena Dziewguć, Google Cloud Country Manager. To właśnie Google był partnerem panelu, podczas którego poruszono te kwestie.

Idea Trójmorza nie jest nowa, ale jej współczesna odsłona skrystalizowała się w 2016 roku. Od tego czasu minęło już pięć lat, dlatego ostatnie Forum było czasem podsumowań. Grupa parlamentarzystów dyskutowała między innymi o dyplomacji parlamentarnej na rzecz tej inicjatywy. Na spotkaniu zorganizowanym w ramach konferencji “Europa Karpat” spotkali się przedstawiciele komisji spraw zagranicznych z Łotwy (Rihards Kols), Polski (Marek Kuchcińki, Marek Pęk), Rumunii (Rozalia Biro) i Węgier (Zsolt Németh). W ramach dyskusji omówili między innymi postulat utworzenia wymiaru parlamentarnego tej inicjatywy. Zdaniem ekspertów dyplomacja parlamentarna staje się bowiem efektywnym narzędziem, służącym realizacji konkretnych interesów polityki zagranicznej.