Wysoki kontrast
Wielkość tekstu
Dostępność
  • Dostępność
    • Wysoki kontrast
    • Wielkość tekstu
    • Dostępność

Sen to rzeczywiście zdrowie

Forum Ochrony Zdrowia

Dorosły człowiek powinien spać średnio około 7-8 godzin na dobę. Osobom starszym wystarcza 6-7 godzin. Notoryczne niedosypianie to katorga dla organizmu – zaburza jego prawidłowe funkcjonowanie. Zły sen oznacza problemy z pamięcią i koncentracją. Bezsenność sprawia też, że zaciera się granica między jawą a snem. Z badań jednak wynika, że śpimy coraz mniej.

Jeszcze kilkanaście lat temu niewyspany chodził co trzeci dorosły Polak, dziś już co drugi. Naukowcy już dostrzegli to zagrożenie. Postulują nawet – na łamach amerykańskiego magazynu „Sleep” – by dzień pracy rozpoczynał się o 10. Pracownik wypoczęty jest skuteczniejszy – a przede wszystkim zdrowszy.

Już sto lat temu naukowcy przekonywali, że sen jest niezwykle ważny dla pamięci. Gdy leżymy pogrążeni we śnie, z wyłączoną niemal całkowicie świadomością, głusi i ślepi na bodźce otaczającego nas świata, mózg ma wreszcie spokój i może intensywnie popracować. Przywraca wtedy połączenia między komórkami nerwowymi. Dzięki temu może porządkować nowe wiadomości i integrować je ze starymi wspomnieniami. W dzień jesteśmy nieustannie bombardowani informacjami, więc po prostu nie ma na to czasu.

Polacy są jednym z najmniej wyspanych narodów świata. Śpimy dziś około siedmiu godzin, Amerykanie sypiają przeciętnie ponad godzinę dłużej, podobnie jak Hiszpanie i Portugalczycy. A Francuzi śpią dziewięć godzin na dobę. Jedynie mieszkańcy Skandynawii zadowalają się snem krótszym niż Polacy. Śpią nieco ponad 6 i pół godziny.

Wszystkich jednak dotyka ten sam problem: coraz mniej czasu przeznaczamy na sen. – Edward Bixler, psychiatra z Penn State University, przeanalizował ostatnio dostępne badania epidemiologiczne i stwierdził, że mieszkańcy Europy i Stanów śpią dziś średnio o godzinę krócej niż 20 lat temu – mówi dr Michał Skalski z Katedry i Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. A to poważne zagrożenie dla zdrowia.

Przede wszystkim przestajemy panować nad emocjami, szczególnie tymi negatywnymi. Mamy nieadekwatne reakcje w kontaktach z innymi ludźmi. Spada zdolność zapamiętywania (po 24 godzinach bez snu o 40%). W ekstremalnych sytuacjach np. po półtorej dobie bez snu pojawiają się objawy podobne do tych, które występują podczas migreny, po 72 nieprzespanych godzinach traci się poczucie rzeczywistości, mogą wystąpić halucynacje.

Badania zespołu izraelskich naukowców z 2005 r., którzy sprawdzali związek między utratą snu a reaktywnością emocjonalną, jednoznacznie potwierdziły, że brak snu wzmacnia negatywne reakcje emocjonalne na zakłócone, przerwane w trakcie ich wykonywania czynności. Wzmacnia też skłonność do rozpraszania uwagi, obniża inteligencję emocjonalną, a nawet… utrudnia zapamiętywanie imion.

Śmiertelnie (w wymiarze społecznym) niebezpieczne konsekwencje spadków koncentracji objawiają się w najbardziej widoczny i tragiczny sposób pod postacią kierowców zasypiających podczas jazdy. Co godzinę jedna osoba w Stanach Zjednoczonych ginie w wypadku samochodowym spowodowanym przez błąd kierowcy wynikający ze zmęczenia.

Naukowcy wciąż nie wiedzą, dlaczego brak snu prowadzi do bólów głowy, ale związek między nimi został zauważony już ponad wiek temu. Migreny mogą być wywołane przez bezsenne noce. Z powodu nieokreślonych bólów głowy budzi się rano od 36 do 58 proc. osób z zespołem bezdechu sennego.

Organizm człowieka z zaburzeniami snu traci także odporność. Upośledzenie aktywności układu immunologicznego powoduje wzrost podatność na różne choroby. Dochodzi do zaburzeń metabolizmu, rośnie więc ryzyko wystąpienia cukrzycy i otyłości (zmienia się metabolizm glukozy, wzrasta łaknienie i niechęć do ruchu).

Osoby zmagające się z trudnościami z zasypianiem mogą skorzystać ze specjalistycznej pomocy lekarza bądź też sięgnąć po sprawdzone domowe sposoby na brak snu. Trzeba pamiętać, że szczególnie ważne jest zadbanie o prawidłową higienę snu, obejmującą określony rytm dnia i nocy. By wyeliminować skutki bezsenności, najlepiej jest kłaść się i wstawać w miarę możliwości o regularnych porach, a przed snem unikać ciężkostrawnych potraw, pobudzających substancji oraz nadmiernego wysiłku fizycznego/psychicznego.

Skip to content