Wysoki kontrast
Wielkość tekstu
Dostępność
  • Dostępność
    • Wysoki kontrast
    • Wielkość tekstu
    • Dostępność

Relacja z debaty „Polska – Bałkany Zachodnie. Razem ku przyszłości”

Anna Kurowska

22 października odbyła się debata online podsumowująca projekt „Polska-Bałkany Zachodnie. Razem ku przyszłości”. Dyskusja stanowiła część projektu współfinansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Dyplomacja Publiczna 2020 – nowy wymiar”.

Projekt „Polska – Bałkany Zachodnie. Razem ku przyszłości” miał za zadanie przedstawić, jak ważną rolę pełni Polska w procesie integracji europejskiej państw Bałkanów Zachodnich. Uczestnicy debaty omawiali rolę Polski w procesie berlińskim z perspektywy państw partnerów projektu. Poruszone zostanły również kwestie wpływu polityki regionalnej państw Bałkanów Zachodnich na relacje z UE oraz postrzegania Wspólnoty przez społeczeństwo.

Panelistami debaty byli: Ledion Krisafi (Albanian Institute for International Studies, Albania), Sanita Hadzović (Centre for Security Studies, Bośnia i Hercegowina), Marko Pejović (CEDEM Center for Democracy and Human Rights, Montenegro), Donika Marku (Kosovar Centre for Security Studies, Kosowo), Marija Risteska (CRPM Centre for Research and Policy Making, Macedonia Północna) oraz Jelica Minić (European Movement in Serbia). Dyskusję moderowała Anna Kurowska, Dyrektor ds. Grantów i Projektów Instytutu Studiów Wschodnich.

Jako pierwszy głos zabrał Ledion Krisafi z Albanii, który odniósł się do kwestii poparcia procesu integracji europejskiej w Albanii. Zaznaczył, ze duży procent społeczeństwa popiera dążenia Albanii, ale wielu obywateli nie sądzi, żeby ich kraj był gotowy do wstąpienia w szeregi UE. Przyznał, że jest to związane z sytuacją wewnętrzną Albanii – brak stabilizacji instytucji państwowych, problemy z wprowadzaniem praworządności czy korupcja. Zaznaczył również, że najważniejszą reformą, którą w tym momencie musi przeprowadzić Albania jest reforma wymiaru sprawiedliwości. Podkreślił również, że Polska zrobiła wiele w zakresie wspierania integracji europejskiej państw Bałkanów Zachodnich, jednak jest jeszcze wiele do zrobienia, aby jej działania były lepiej widoczne w regionie, szczególnie w przypadku współpracy gospodarczej i handlowej (w przypadku Albanii).

Jelica Minić odniosła się do pytania o wpływ ostatnich wyborów parlamentarnych, zbojkotowanych przez część ugrupowań opozycyjnych) w Serbii na proces integracji europejskiej w tym kraju. Wspomniała o chaosie w rządzie, jaki zapanował po ostatnich wyborach – jest to obecnie najdłuższy czas, w którym Serbia funkcjonuje bez oficjalnie zaprzysiężonego rządu. Ma to oczywiście wpływ na postrzeganie procesu integracji w Serbii – sytuacja wewnętrzna nie wpływa dobrze na postrzeganie tego procesu, szczególnie, ze Serbia nie otworzyła żadnego nowego rozdziału rozmów w 2020 roku. Zaznaczyła, że Polska jest bardzo pozytywnie postrzegana w całym regionie, co może zaowocować wzmocnieniem współpracy m.in. gospodarczej.

Sanita Hadžović opowiedziała o procesie integracji europejskiej z perspektywy Bośni i Hercegowiny. Dla tego kraju proces integracji europejskiej stanowił przede wszystkim proces przywracania pokoju i stabilności w regionie. Duża część społeczeństwa Bośni i Hercegowiny uważa, że przystąpienie do UE nie miałoby żadnego wpływu na ich codzienne życie, lub wpływ ten byłby negatywny. Mimo to, oba podmioty Bośni i Hercegowiny – Federacja Bośni i Hercegowiny oraz Republika Serbska – wspierają działania na rzecz integracji europejskiej kraju. Wskazała również pozytywne nastawienie Polski co do dalszego rozszerzenia Unii Europejskiej o Bałkany Zachodnie, które były i zawsze będą częścią Europy.

Marko Pejović z Czarnogóry krótko omówił zagadnienie z perspektywy państwa, w którym całkiem niedawno nastąpiła zmiana rządu – po wielu latach do władzy doszła prodemokratyczna opozycja. Kwestia integracji europejskiej Czarnogóry jest jedną z kilku, co do których panuje niemal całkowita zgoda społeczeństwa, zatem zwycięstwo dotychczasowej opozycji nie powinno zagrozić dalszej drodze Czarnogóry ku Unii. Podkreślił, że Polska aktywnie wspiera proces integracji europejskiej a jednym z celów polskiego przewodnictwa w Procesie Berlińskim było utrzymanie tematu Bałkanów Zachodnich na wysokiej pozycji w agendzie Komisji Europejskiej.

Donika Marku, reprezentująca Kosowo, przypomniała, że większość społeczeństwa w Kosowie pozytywnie odnosi się do procesu integracji europejskiej. Z drugiej strony korupcja i kwestia praworządności stanowi duży problem na drodze ku UE, a społeczeństwo powinno być lepiej poinformowana o działaniach w ramach Procesu Berlińskiego. Wyjątkowo napięte stosunki między Serbią a Kosowem również nie ułatwiają koordynacji różnych projektów związanych z integracją europejską tych państw. Marku zaznaczyła, Polska dzięki Procesowi Berlińskiemu mogła zainicjować strategiczne relacje z regionem, a Szczyt Bałkanów Zachodnich podkreślił jej chęć do większego zaangażowania w tej części Europy.

Ostatnią panelistką debaty była Marija Risteska z Macedonii Północnej, która wspomniała, ze choć decyzja o otwarciu rozmów akcesyjnych została podjęta, sam proces jeszcze się nie rozpoczął. Przyczyny są zarówno wewnętrzne – np. szerząca się korupcja czy problemy z praworządnością, jak i wewnętrzne – obecny brak wsparcia kwestii dalszego rozszerzenia struktur przez UE. Zaznaczyła, że choć zakończenie sporu z Grecją rozwiązało ten wieloletni cichy konflikt, to podzieliło społeczeństwo w Macedonii. Wspomniała również, że Forum Think Tanków na ostatnim Szczycie Bałkanów Zachodnich w Poznaniu było przedsięwzięciem nowym i wprowadziło pozytywne zmiany do tego formatu.

Ważną częścią projektu było przygotowanie publikacji „Polska – Bałkany Zachodnie. Razem ku przyszłości” (link do pobrania), której autorzy wzięli udział w debacie.

Skip to content